Ses kartı alma rehberi

Internetten Turkce olarak arattirdim dise dokunur hic dokuman bulamadim, bulduklarim da ya kendi tanitimini yapan firmalarin ya da 2-3 cumle ile yazilan yazilardan ibaretti. Ben de hem foruma katki, hem de yeni baslayan arkadaslar teknik detaylari fazla bilmediginden, mumkun oldugunca basit ve hedefe yonelik bir yazayim dedim…

Ses karti alirken en onemli olan butcedir, butce ne kadar yuksek olursa o kadar iyidir dogal olarak.

1-Muzik icin kullanilan ses kartlari genelde iki cesittir, PCI ve harici ses karti. PCI kartlar cok daha stabil olmalarina ragmen, harici kartlar kullanim kolayligi ve lap-top’lar icin ideal olmasindan dolayi genelde tercih sebebidir.

2-Ses kartlari cesitli protokollerle bilgisayara baglanir, en yayginlari USB1.1, USB2.0, USB3.0, Fire-Wire. USB 1.1 ve Fire Wire baglantisi bulunan bilgisayarlar artik uretilmediginden kesinlikle tercih etmeyin. Su an piyasanin en hizlisi USB3.0’dir. Eger bilgisayaranizda USB3.0 portu yoksa, ama USB3.0 cikisli ses karti aldiysaniz, uzulmeyin, USB3.0 cikisini USB2.0 portu ile kullanabilirsiniz.

3-Ses karti enerjisini USB girisinden alarak calisir, ama bazen bilgisayar veya USB besleyici olmayan ortamlarda da ses kartini kullanmak gerekebilir, o yuzden harici bir adaptor ile calisabilen, 220 V sehir sebekesine baglanabilen ses karti idealdir.

4-Home studio’lar icin genelde condenser Mikrofon kullanildigindan, ses karti uzerinde +48 Volt Phantom Power olmalidir, cunku condenser mikrofonlar calismak icin enerjiye ihtiyac duyarlar.

5-Ses karti uzerinde kulaklik cikislari bulunur, genelde 1 adet yeterli olmakla beraber, 2 adet olmasinda fayda vardir. 1 arkadasiniz kulakligi takip sizin kaydinizi alirken, siz de diger kulaklik ile vokalinizi yaparsiniz (ayri kabin kullanma imkaniniz yok ise). Tabi piyasada kulaklik amfileri de mevcuttur, 8-10 girisli amfiler kullanarak ayni anda o miktarda kulaklik kullanilabilir. Kulaklik girislerinin cep telefonu kulakligi gibi 1/8’’ degil de , TRS olmasina dikkat edin.

6-Ses kartinin monitorlere (hoparlorlere) baglamak icin farkli baglanti cesitleri vardir. Bunlar TRS (balansli, yani dengeli), TS balanssiz, RCA (kirmizi-beyaz) , S/PDF . Bazi kartlarda bunlardan sadece birisi, bazisinda birkaci, bazisinda da hepsi olabilir. En sagliklisi TRS’dir.

7-Ses kartinin uzerinde ‘midi in-out’ (midi giris cikisi) olmasi tercih edilmelidir, bu sayede elektronik davul, trigger, ya da midi klavye baglanabilir (USB ile bilgisayara baglanan midi cihazlar da vardir ama ideali direkt ses kartina baglamaktir).

8-Condenser mikrofonlar icin XLR, dynamic mikrofonlar icin TRS veya TS girisler kullanilir. Cogu ses kartinda ‘combo’ diye tanimlanan, her iki Mikrofon cesidinin de girebilecegi girisler bulunur, ‘combo’ girisli ses kartlari tercih edilmelidir. Ayrica Mikrofon girisi sayisi ne kadar cok olursa kayit icin o kadar esneklik kazandirir, (stero mikrofonlama, ayni anda hem vokal hem de bir enstruman kaydi gibi).

9-Ses karti uzerinde ses kontrol dugmesi olmasi cok onemli, bazi ucuz kartlarda bu olay bulunmadigindan, surekli bilgisayardan ses seviyesini ayarlamaya calismak hem zor hem de cok gicik bir durum.

10- Kart uzerinde ‘direct monitoring’ fonksiyonu olmasi her zaman iyidir, bu sayede sesiniz bilgisayara ugramadan direkt olarak monitorleden (hoparlorden) cikar, boylece ‘zero latency’ denen olayi yakalamis oluruz. Yani seste sifir gecikmeyi elde ederiz.

11- Frekans araligi (frekans cevabi), malumunuz insan kulagi 20 Hz-20 kHz araliginda duyabilir. Kartin frekans araligi bu degerlere ne kadar yakinsa o kadar iyidir.

12- Bit depth (bit dept okunur) ve sample rate (sempil reyt okunur) , flarmoni orkestirasi veya cok profesyonel kayitlar almayacaksaniz 24 bit (bit depth) ve 96 kHz (sample rate) olmasi size fazlasiyla yeter. Unutmayiniz ki, CD kalitesinde bir kayit 16 bit ve 44.1 kHz’dir.

13-Ses kartinda dahili pre-amp olmasi iyidir. Genelde dahili pre-amp’lar (ozellikle ucuz kartlarda) kalitesiz olur, o yuzden cogu kisi ilave olarak harici bir pre-amp edinir, ama ilk etapta dahili pre-amplar bayagi is gorur. Pre-amp mikrofondan gelen sesi belli bir seviyeye yukseltmeye yarar.

14-Bazi ses kartlari uzerinde ‘limiter’, ‘compressor’ vardir, ama cok da elzem degildir, bunlar kullandiginiz yazilimda da software olarak bulunur, ya da sonradan hardware olarak alip kullanabilirsiniz.

15- Ses karti ile beraber CD halinde driver(dırayvır okunur) bulunur, ses kartini bilgisayara tanitmaya yarar, sakin kaybetmeyin. Ses karti ureticisinin resmi sitesinde de bu driver olur, mutlaka indirip hard diskinize kaydedin.

16-Yine ses kart ile beraber kutusundan bazi muzik yazilimlarinin ‘lite’ (sadelestirilmis) versiyonlari cikar (Cubase, logic, ableton gibi). Bunlar hem official hem de bedava oldugu icin cok onemlidir. Kullanmakta fayda vardir.

Simdilik aklima gelenler bunlar. Umarim faydasi olur…